Yumurta dondurma işlemi için geç kalmayın! 

• Ülkemizde infertilite sıklığı nedir? 

İnfertilite günümüzde artan oranlarda görülmekle birlikte ülkemizde yaklaşık 1.5 – 2 milyon infertil çift olduğu bildirilmektedir.

• Yaşla birlikte hamilelik oranlarının düşmesinin en önemli nedeni yumurta kalitesinin ve sayısının azalması mı? 

Yaşla birlikte hamilelik oranlarının düşmesinin en önemli nedeni yumurta kalitesinin ve sayısının azalmasıdır. 20’ li yaşlarda yüksek gebelik oranları elde etmek mümkün iken özellikle 35 yaşından sonra gerek yumurta sayısı gerekse yumurta kalitesindeki azalma nedeniyle gebelik elde etme oranları azalmaktadır. 

• Yumurta dondurma neden önemlidir?

Son yıllarda kadınların iş hayatına daha fazla katılması, eğitim ve kariyer hedefleri ve diğer sosyal ve ekonomik nedenlerle çocuk doğurma planları ileri yaşlara ertelenmektedir. Bugün birçok kadın aile kurmak ve çocuk doğurmak için 35 yaşından sonrasını bekliyor.  Son 15 yılda 35-39 yaş arası kadınların canlı doğum sayısı %150 oranında artmış; ve bu artış özellikle 40-44 yaş arası doğum yapan annelerde daha fazla görülmüştür. Tüm bunlar olurken biyolojik saatin bir yandan çalışmaya devam ettiği unutulmamalıdır. Özellikle 35 yaşından sonra çevresel ve ailesel nedenlerden bağımsız olarak yumurta sayı ve kalitesinin azaldığı unutulmamalıdır. 20’li ve 30’lu yaşlarımızda, bir kadının aylık hamile kalma oranı yaklaşık %20-30’dur. 40’lı yaşlarda, bu oran ayda sadece %5’lere düşer. Bunun üzerine eklenen sigara kullanımı, stres, ailesel ve çevresel faktörler, geçirilen bazı hastalıklar nedeni ile bu azalmanın daha hızlı olduğu bilinmektedir. 

• Yumurta dondurma işlemi dünyada ve ülkemizde kaç yıldır uygulanıyor?

İlk yumurta dondurma sonucu gebelik elde edilmesi 1986 yılında olmuştur. Bu tarihten sonra yumurta dondurma işlemi son 15 yıldır ülkemizde ve dünyada vitrifikasyon adı verilen yeni bir dondurma tekniğinin gelişmesi sayesinde uygun hastalarda sıklıkla tercih edilmektedir. 

• Yumurta dondurma işleminden ülkemizde başarılı sonuçlar alınıyor mu? 

Yumurta dondurma işlemi sonrası ülkemizde de dünya ile benzer oranlarda başarılı gebelik oranları elde edilmektedir. Ancak bu başarı yumurta sayısı, kalitesi, anne yaşı ve sperm kalitesi ile ilişkilidir.

• Kimler yumurta dondurma işleminden faydalanabilir?

Ülkemizdeki yasal mevzuatlara göre yumurta dondurma işlemi  kanser nedeni ile tedavi alacak ve yumurtalık fonksiyonlarını kaybetme riski olan hastalarda kanser tedavisi öncesi önerilmektedir. Bunun dışında halk arasında çikolata kisti olarak bilinen endometriozis hastalığı nedeni ile yumurtalık kisti ameliyatı geçirecek ve yumurta sayısının düşmesi beklenen hastalara da ameliyat öncesi yumurta dondurma işlemi önerilmektedir. Bunlara ek olarak henüz doğum yapmamış olup ailesinde de erken menopoz öyküsü olan hastalar doğurganlığın korunması amacı ile yumurta dondurma işleminden faydalanabilmektedir. 

• Yumurta dondurma işlemi nasıl yapılıyor? Hasta aynı gün taburcu oluyor mu? 

Yumurta dondurma işleminde uygulanan yumurta geliştirici hormon tedavileri sayesinde yumurtaların bir veya birden fazla olacak şekilde çoğaltılması amaçlanmaktadır. Ortalama 10-14 günlük bir tedavi sonrası olgunlaşan yumurtlar hafif doz anestezi altında toplanarak mikroskop altında incelenir ve uygun olanlar dondurma işlemine tabi tutularak sıvı nitrojen tankları içinde saklanırlar. Yumurta toplama işlemi kısa süren bir işlemdir ve hastalar genellikle iki-dört saat içinde günlük işlerine dönebilirler. Gebelik istemi durumunda ise bu yumurtalar çözülerek uygun sperm ile birleştirilir ve embriyo elde edilebilir. 

• Yumurta dondurma işleminin komplikasyonları neler? Dondurma işlemi yumurtalara zarar verir mi? 

Yumurta dondurma işleminin yumurtalıklar üzerine bilinen bir zararı yoktur, hastalar bu işlem nedeni ile erken menopoza girmezler. Günümüzde ileri dondurma teknikleri sayesinde yumurtaların 10 yıl üzerinde saklanabileceği bilinmektedir. 

• Kaç yaşına kadar yumurta dondurma işleminden faydalanabiliriz? İşlem için uygun olan ideal yaş aralığı var mı? Bu yaş grubunda yaptırılması neden önemli?

Yumurta dondurma işlemi için yaş önemlidir özellikle yumurta dondurmak isteyen kadınların bu işlemi 35 yaşından önce yaptırmaları hem yumurta sayısı hem de yumurta kalitesi açısından önemlidir. Yaş ilerledikçe elde edilen yumurta sayısı azalmakta ve buna bağlı gebelik şansı düşmektedir. Özellikle 42 yaş ve üzeri hastalarda bu işlemin yararı ile ilgili bilgiler tartışmalıdır. 

• Dondurulan yumurtalar kaç yıl saklanabiliyor? 

Ülkemiz mevzuatlarına göre hasta onayı ile yumurtalar 5 yıla kadar saklanabilmektedir. 5 yıldan sonraki onay için Sağlık Bakanlığı onayı gereklidir. 5 yıl ve üzeri yumurtaların saklanması teknik olarak mümkündür.

• Yumurta dondurma işlemi ile sağlanan hamileliklerde bebekler sağlıklı oluyorlar mı?

Yumurta dondurma işlemi ile elde edilen gebeliklerle ilgili olarak yapılan çalışmalarda normal gebeliklere kıyasla artmış bir doğumsal anomali riski söz konusu değildir. Ancak tüp bebek işlemlerinde genel bir erken doğum riski ve dış gebelik riski olduğu bildirilmiştir. 

•  

Yumurta dondurmanın embriyo dondurmadan farkı nedir?

Yumurta dondurmada embriyo dondurma işlemine benzer şekilde yumurtaların olgunlaştırılması amacı ile hormon ilaçları verilir, yumurta takibi yapılır ve yeterli büyüklüğe oluşan yumurtalar toplanır. Embriyo dondurma işleminde farklı olarak bu yumurtalar sperm ile birleştirilerek oluşan embriyolar dondurulur ve çiftlerin ve rahmin uygun olduğu bir dönemde embriyo transferi yapılır. 

Yumurta dondurma işleminin başarı şansı nedir?

Yapılan büyük ölçekli çalışma sonuçlarına göre dondurma ve çözdürme işlemlerinden sonra yumurtaların hayatta kalma oranının %90-97, spermle birleştikten sonra embriyo oluşma oranının %71-79 ve emriyonun rahme tutunma oranının %17-41 olduğu tahmin edilmektedir. Daha önce dondurulmuş ve çözülmüş yumurta başına gebelik oranı %4,5 ile %12 arasında değişmektedir.

Sonuç olarak; kanser tedavileri ya da endometriozis gibi yumurtalık kisti ameliyatları öncesi yumurta dondurma işlemi ileride çocuk doğurmak isteyen hastalar için başarılı bir yöntem olarak düşünülebilir. Bunun dışında düşük yumurtalık sayısı olup henüz doğurmamış hastalar ve ailesinde erken menopoz öyküsü olan kadınlar da ülkemizde yumurta dondurma işleminden faydalanabilmektedir.